Betekenisvol onderwijs zonder PowerPoint?
‘Ik kan niet bij uw les aanwezig zijn, maar ik zal achteraf de PowerPoint-presentatie wel doornemen,’ aldus een van mijn studenten.
Grinnikend antwoord ik dat ik in deze specifieke les geen PowerPoint ga gebruiken. Want het is de bedoeling dat studenten iets gaan doen… iets met een potlood en een dik vel papier.
Een opvallende verwachting
Het blijft me bezighouden. Deze student is niet de enige die – vanwege omstandigheden (lees: heerlijk terrasweer) – de les moet missen en vraagt om de slides.
Vaak gebruik ik wel een presentatie, maar ik ben altijd vrij scheutig met de hoeveelheid informatie op de slides. Ze zijn bedoeld als geheugensteuntje, niet als samenvatting. Een kapstok om achteraf bij jezelf weer op te halen waar het ook alweer over ging. Iets met verbindingen in je hersenen die sterker worden als je actief informatie terughaalt uit je eigen geheugen.
Is een PowerPoint genoeg voor betekenisvol lesgeven?
Toch vraag ik me af: waarom verwachten studenten dat mijn presentatie een soort naslagwerk is? Het zou toch juist vreemd zijn als alles wat ik vertel ook op een slide staat? Dan is er toch geen reden meer om echt te luisteren of mee te doen?
Een les is – als het goed is – meer dan informatieoverdracht. Het is een ervaring, een uitnodiging tot denken, doen, voelen, verbinden. En dat krijg je niet mee door even door wat slides te klikken.
De waarde van tijd en aandacht
Als ik terugdenk aan de afgelopen schooljaren, merk ik dat tijd meer waarde heeft gekregen. De coronaperiode heeft me doen beseffen dat ik mijn tijd niet meer wil vullen met bijeenkomsten waar alleen gezonden wordt – zeker niet als de inhoud ook prima in een e-mail past.
Voor studenten geldt misschien hetzelfde. Hun tijd is schaars. En als ze dan toch kiezen om wél te komen, wil ik dat het ook iets oplevert. Iets wat je niet uit een PowerPoint haalt.
Onderwijs als cadeau
Betekenisvol onderwijs is belangrijker dan ooit. Lesgeven voelt voor mij als een cadeautje dat je studenten kunt geven. Maar net als bij echte cadeautjes, zijn ze het leukst als je niet van tevoren weet wat je krijgt.
Online of offline – het gaat mij om variatie in werkvormen, ruimte voor het onverwachte, samen lachen, contact maken. Ik doe mijn best om studenten te blijven verrassen en te boeien in de klas.
En de afwezigen?
Overigens… de studenten die zich begin van de week netjes hebben afgemeld, komen later de les inhalen. Gezellig! Ik zorg dat ik een paar potloden extra meeneem.
