In een tijd waarin studenten steeds vaker afwegen of een les ‘de moeite waard is’, rijst de vraag: heeft het volgen van werkcolleges nog waarde? In deze blog reflecteer ik op motivatie, lesbeleving en wat er nodig is om studenten opnieuw te verbinden met de inhoud.
“Ik heb nog maar één les gemist dit jaar,” zegt de student tegenover me trots tegen haar buurvrouw. Ook zij knikt instemmend: het voelt goed om aanwezig te zijn. Ik glimlach. Want eerlijk? Ik herken mezelf in hun houding. Toch kijk ik rond in een halflege collegezaal. De rest van de klas? Afwezig.
Een van de aanwezige studenten haalt haar schouders op: “Er is morgen een toets.”
Een ander zegt hardop wat ik denk: “Maar denk je echt dat onze klasgenoten nu de hele dag effectief aan het leren zijn?”
De afweging: leren of aanwezig zijn?
Studenten maken zelf een afweging: lessen volgen of leren voor een toets. Kennelijk is én-én geen optie voor velen. En ergens snap ik dat wel. In een wereld waarin efficiëntie vaak bovenop staat, voelt een les zonder direct toetsdoel als minder urgent.
Toch laat het me niet los. Want wat zou ik zelf doen als ik nu student was?
Een post-corona generatie
De huidige studenten zijn gevormd door een periode waarin veel online gebeurde. Waarin aanwezigheid niet meer vanzelfsprekend was, en waarin toetsen soms gehaald werden met minimale inspanning. Die ‘overleefmodus’ van de coronatijd heeft sporen nagelaten: minder binding, minder lange-termijn focus, minder intrinsieke motivatie.
En tegelijk herken ik dat ook in mezelf. Een boek dat ik zélf koop, lees ik met meer aandacht dan een boek dat ik gratis krijg. Een training waar ik voor kies, voelt waardevoller dan een verplichte.
Kortom: motivatie groeit als je ergens bewust voor kiest.
Lesstof met uitgestelde beloning
Een toets levert een concreet resultaat op: een cijfer. Een werkcollege? Dat is meestal onderdeel van iets groters – ontwikkeling op de lange termijn. Minder tastbaar. Minder urgent. En dus minder aantrekkelijk als je motivatie laag is of je perspectief mist.
In een wereld die steeds meer draait om snelle resultaten, botsen lessen zonder directe beloning vaak met het korte-termijnbrein van studenten. En dat is geen onwil – het is het gevolg van hoe we met z’n allen zijn gaan leren denken.
Wat kunnen we dan wel doen?
Ik besluit mijn focus te verleggen: ik wil de studenten die wél gekomen zijn belonen met een les die het waard is. Geen droge stof, maar ruimte om te experimenteren. Fouten te maken. Te leren door te doen.
Zodat er tóch een beloning is – al is het geen cijfer, maar een inzicht.
Misschien is dát wel de kracht van het werkcollege:
niet de toets voorbereiden, maar het denken aanzetten.
Meer lezen over studentenwelzijn en motivatie?
Sprookjesboek voor studenten – die niet in sprookjes geloven
